Tim za socijalno uključivanje i smanjenje siromaštva

Proglašeni su dobitnici nagrade “Anđelka Milić” za 2017. godinu, koju dodeljuje Sekcija za feministička istraživanja i kritičke studije maskuliniteta (SEFEM).

Nagrada “Anđelka Milić” je ustanovljena sa ciljem osnaživanja feminističke proizvodnje kontekstualizovanog znanja, pre svega putem originalnih i relevantnih istraživanja, kao i njihove kreativne upotrebe i primene u svim oblastima društvenog života u Srbiji. Osnovna namera osnivača je, s jedne strane, prepoznavanje vrednosti ovog znanja i feministički orijentisanih kreativnih poduhvata, te širenje poruke o važnosti rodne jednakosti, nediskriminacije, nenasilja, i prevazilaženja mizoginije i rodnih stereotipa, a s druge strane, jačanje modernizacijskih i transformativnih procesa u srpskom društvu. Ovom nagradom osnivač, SEFEM, želi da prepozna i označi vrednosti koje su u društvenom i intelektualnom životu Srbije ne samo skrajnute, već i obesmišljene, izvrnute ruglu i opasno ugrožene. Istovremeno, ovom nagradom SEFEM želi da podrži kontinuitet i istorijsko pamćenje, koji su neophodan element jačanja rodne ravnopravnosti, kao i transformacije hijerarhija zasnovanih na patrijarhalnim privilegijama i prevaziđenim rodnim konstruktima.

Nagrada je ustanovljena 2016. godine pod imenom “Anđelka Milić” jer je SEFEM time želeo da oda priznanje i da trajno očuva uspomenu na naučno delo, naučni doprinos i feministički aktivizam Anđelke Milić (1942-2014), koja je bila i prva predsednica SEFEMa.

Ove godine je žiri u sastavu: prof. dr Biljana Dojčinović (Filološki fakultet, Beograd), Dr Marina Hjuson, naučna savetnica (Institut za kriminološka i sociološka istraživanja, Beograd) i prof. dr Dragica Vujadinović (Pravni fakultet, Beograd) doneo jednoglasnu odluku o dobitnicima, po sledećim kategorijama:

1. Za najbolji naučni rad domaće autorke ili autora u oblasti društvenih i humanističkih nauka koji je objavljen u prethodnoj kalendarskoj godini, a koji predstavlja značajan naučni doprinos rodnim studijama (teoriji i istraživanjima) u Srbiji, nagrada se dodeljuje:

Dr Lilijani Čičkarić, Institut društvenih nauka, Beograd

Za knjigu “Žene i politika iz rodne perspektive” (Beograd: Institut društvenih nauka, 2016).

Studija dr Lilijane Čičkarić predstavlja izuzetno uspešan i sistematičan pregled savremenih znanja o feminističkoj perspektivi u razumevanju političke moći i isključenosti žena iz politike. Autorka znalački pokazuje zašto politička particpacija žena nadilazi probleme njihove brojčane zastupljenosti i pokreće pitanja fundamentalnih principa koji stoje iza potrebe većeg učešća žena u politici, a koji su ubedljivo artikulisani u feminističkoj teoriji i rodnim studijama, naglašavajući transformativni značaj feminističkog pristupa.

Dr Stanislavi Barać, Institut za književnost i umetnost, Beograd

 Za knjigu “Feministička kontrajavnost: žanr ženskog portreta u srpskoj periodici 1920–1941.” (IKUM, Beograd, 2015).

Ova monografija predstavlja prvorazredni događaj u ovdašnjim rodnim studijama. Autorka je u ovoj interdisciplinarnoj studiji konceptualizovala novu heurističku alatku – žanr ženskog portreta – i otvorila nova istraživačka polja u domaćim humanističkim disciplinama – feminističke studije periodike i književnost o novoj ženi. Reč je o istraživanju retke i dragocene vrste usmerenom ka stvaranju novog znanja, uz uvođenje konceptualnih i heurističkih inovacija koje nadilaze lokalni kontekst.

2. Za podršku razvoju stvaranja znanja iz oblasti rodnih studija u Srbiji (teorija i istraživanja) nagrada se dodeljuje:

Prof. dr Fuadi Stanković, bivša rektorka Univerziteta u Novom Sadu

Za to što je kao rektorka Univerzitetu u Novom Sadu svojim angažovanjem doprinela da se 2003. godine osnuju Rodne studije kao interdsciplinarni postdiplomski program otvoren za sve studente Univerziteta.

Dr Slobodanki Peković, Institut za književnost i umetnost, Beograd

Za pionirski rad na istraživanju ženske periodike i, shodno tome, književnosti koju su pisale žene. U svojim višedecenijskim istraživanjima Slobodanka Peković povezuje teoriju i praksu, odnosno naučni rad i aktivizam. Osim što je sama pokrenula istraživanja ženskog stvaralaštva i periodike, Slobodanka Peković inspiriše rad novih generacija istraživačica na ovom polju.

2. Za uvođenje i/ili podsticanje praksi koje značajno doprinose uspostavljanju rodne ravnopravnosti u organizacijama, institucijama ili u lokalnim zajednicama, na osnovu saznajnih uvida ostvarenih putem feminističkih istraživanja i kritičkih studija maskuliniteta nagrada se dodeljuje:

Dr Zorici Mrševič, Institut društvenih nauka, Beograd

Za feministički angažman koji traje od 1992. godine do danas, u kontinuitetu, i koji se ogledao u uspešnom spajanju aktivizma, istraživanja, pedagoške aktivnosti. Mršević ima veoma impresivan opus publikacija koji se sastoji od preko 20 knjiga i preko 400 naučnih radova, objavljenih u zemlji i inostranstvu. Zorica Mršević je jedna od osnivačica i prvih predavačica Ženskih studija u Beogradu, SOS telefona za žene i decu žrtve nasilja, Autonomnog ženskog centra, Jukoma, Labrisa i dr. Već 1993. godine objavljuje prvu feminističku knjigu “Ženska pava su ljudska prava”.  Zorica Mršević je kao aktivistkinja i istraživačica značajno doprinela borbi za prava LGBTI osoba u Srbiji, posebno se zalažući za slobodu javnog okupljanja LGBTI osoba (“parade ponosa”), kao i za opravdanost i nužnost pravne regulative istopolnih zajednica u Srbiji.

Timu: Aleksandri Vladisavljević i Sanji Nikolin, aktivistkinjama i privatnim preduzetnicama

Za dugogodišnji angažman na planu  rodne  ravnopravnosti, na kome deluju  kao aktivistkinje, ekspertkinje, trenerice, koje  uspešno prevode feminističku  teoriju i istraživanja u konkretne aktivnosti osnaživanja žena i transformaciju rodnih nejednakosti.  Ono što je njihov poseban doprinos poslednjih godina je unapređenje postupka rodne analize budžeta, i ugradnja rodne dimenzije u elektronski obrazac programskog budžeta. One su takođe doprinele i izmenama i dopunama Zakona o budžetskom sistemu Srbije i Zakona o budžetu 2015. i 2016. godine formulišući amandmane koji su rezultirali uvođenjem perspektive rodne ravnopravnosti u sam princip programskog budžeta. Samo u 2015. i 2016. godini, više od 300 službenika i službenica Vlade Srbije prošlo je seminare obuke za uključivanje rodne perspektive u planiranje budžeta i na nacionalnom, pokrajinskom i lokalnom nivou koje su osmislile i držale Aleksandra i Sanja. One takođe stoje, kao espertkinje angažovane za potrebe Ženske parlamentarne mreže, iza čitavog niza amandmana kojima je unapređeno finansiranje rodno osetljivih programa u svim oblastima javnih politika pokrivenih državnim budžetom.

3. Za kreativni poduhvat iz svih područja stvaralaštva koji koristi saznanja iz oblasti feminističke teorije i istraživanja, kao i kritičkih studija maskuliniteta i na originalan i komunikativan način prenosi poruku o vrednosti i značaju rodne ravnopravnosti, nagrada se dodeljuje:

“Dah teatru”, Centar za pozorišna istraživanja, Beograd

“Dah teatar” su 1991. osnovale rediteljke Jadranka Anđelić i Dijana Milošević, kojima se pridružila glumica Maja Mitić. One su osnovale i “Dah teatar – centar za pozorišna istraživanja” sa programom koji obuhvata radionice, seminare, putujuće predstave, predavanja i festivale. Budući da je osnovan u trenutku kada počinje rat u bivšoj Jugoslaviji, moto “Dah teatra” je: “U savremenom svetu, razaranju i nasilju možemo se suprotstaviti stvaranjem smisla”. “Dah teatar” osmišljava niz predstava koje se implicitno i eksplicitno bave ratom, s pozicija zagovaranja jasnih anti-ratnih i anti-nacionalističkih uverenja. Umetnički rad “Dah Teatra” je bio značajan i u artikulisanju feminističke   umetničke scene u Beogradu. Svojim angažovanim predstavama, Dahovke su doprinele ženskoj umetničkoj i aktivističkoj sceni kako u Srbiji, tako i u regionu, a njihov rad je prepoznat i u internacionalnim teatarskim krugovima. Mnoge predstave “Dah teatra” implicitno i eksplicitno su osmišljene tako da učestvuju u simboličkom pomirenju zaraćenih strana, što odražava njihov aktivistički feministički angažman.

Projektu “FEMIX”, Organizacija za promociju aktivizma, Beograd

FEMIX je program afirmacije ženskog stvaralaštva koji je 2010. godine pokrenula “Organizacija za promociju aktivizma”. Projekat ima za cilj da pojača aktivnost, vidljivost i učešće žena na sceni, i da pomogne ženama i devojkama zainteresovanim za kreativno izražavanje da svoje sklonosti afirmišu, kroz lični i profesionalni razvoj. Kao prva inicijativa te vrste u regionu, Femikseta je pokrenuta 2010. godine sa idejom da pruži relevantan presek kroz žensko muzičko stvaralaštvo u Srbiji, nastalo u okvirima nezavisne i samostalne produkcije. Festival omladinskog ženskog stvaralaštva FEMIX Fest prvi put je organizovan takođe 2010. godine, povezujući i predstavljajući umetnice iz različitih oblasti kroz različite događaje, muzičke nastupe, izložbe, tribine, te na taj način pružio prostor za njihovu veću vidljivost na kulturmoj sceni Srbije. FEMIX deluje i preko portala ženskog stvaralaštva, femix.info. FEMIX je pokrenuo besplatne bubnjarske radionice za devojčice i rok kamp za devojčice u regiji. Cilj projekta je da se na interesantan i inovativan pristup pruži podsticaj devojčicama da u razvojno važnom periodu ispolje i testiraju svoja interesovanja, talente i potencijale i time prevaziđu rodne sterotipe koji ih sputavaju.

Izvor: sefem.org