Tim za socijalno uključivanje i smanjenje siromaštva

Piše: Petar Stojanović (Blog o socijalnom uključivanju)

Pema definiciji socijalne isključenosti, koju možemo pronaći na internet stranici Kursa o socijalnoj uključenosti (http://www.inkluzijakurs.info/onlinekurs.php), ovaj pojam označava proces kojim pojedinci i grupe bivaju istisnuti iz ekonomskog, političkog, kulturnog ili društvenog sistema preko kojih se integrišu u društvo. To je proces kidanja veza između pojedinca i šire zajednice koji se može odvijati u jednoj ili više dimenzija: zapošljavanja, obrazovanja, učestvovanja u političkom životu, društvenim, kulturnim aktivnostima, mrežama socijalne brige i podrške. Na isti način mogu biti isključene i čitave geografske oblasti– sela, gradske četvrti, gradovi, pa i regioni…

Iz ove definicije sledi da su subjekti isključenosti pojedinci, grupe, i geografske oblasti, a do ove pojave obično dovodi njihovo siromaštvo, nedovoljno obrazovanje, ili diskriminacija zbog rasnih, verskih, političkih i sličnih razloga, ili po osnovu uzrasta, zdravstvenog stanja i drugih ličnih svojstava.

Objekt isključenosti, odnosno oblasti koje ostaju nedostupne ili teško dostupne socijalno isključenim osobama i grupama su ekonomski, politički, kulturni ili društveni sistem, preko kojeg se pojedinci i grupe integrišu u zajednicu.

Međutim, postoje brojni pokazatelji da je u Republici Srbiji značajan deo stanovništva veoma malo uključen u politički sistem, odnosno u procese donošenja odluka od opšteg značaja, usled nedekvatnog obrazovanja i informisanosti, odnosno zbog nepoznavanja društvenog, ekonomskog i političkog uređenja sopstvene zemlje. Dakle, u ovom slučaju se ne radi o pojedincima ili grupma, već o velikom delu populacije.

Površno posmatrano, teza o niskom stepenu uključenosti u politički sistem može delovati netačno, jer svi znamo da Ustav Republike Srbije garantuje da svaki punoletan, poslovno sposoban građanin ove zemlje ima pravo da bira i da bude biran, odnosno da putem izbora učestvuje u konstituisanju organa državne vlasti, i da utiče na to kakve će se odluke donositi u njegovo ime. Pored toga, u Srbiji se već (ili tek) dvadeset godina održavaju manje ili više slobodni izbori, putem ličnog i tajnog glasanja, i uz veliko interesovanje i učestvovanje značajnog dela stanovništva u ovom važnom društvenom procesu. Dakle, u ovoj oblasti ne postoji bitno ili trajno razmimoilaženje između ustavne proklamacije i stvarne društvene prakse.

Gde se, onda, može pronaći uporište za tezu prema kojoj je najveći deo stanovništva u veoma maloj meri uključen u politički sistem, odnosno u procese donošenja odluka od opšteg značaja? Ova tvrdnja zasnovana je na činjenici da veliki procenat građana ima veoma skromno znanje, odnosno brojne zablude o društvenom, ekonomskom i političkom uređenju sopstvene zemlje, te je stoga njihovo učešće u političkim procesima više formalno nego stvarno.

(…)

Tekst “Demokratija – uputstvo za upotrebu” Petra Stojanovića u celini možete pročitati na Blogu o socijalnom uključivanju.