Tim za socijalno uključivanje i smanjenje siromaštva

Šta možemo znati o stanovništvu i radnoj snazi Evropske unije 2060. godine?

Iako je proricanje sudbine ispunjeno rizicima, demografski trendovi pružaju blagi pogled u budućnost u novom izveštaju Zajedničkog istraživačkog centra Evropske komisije.

Zajednički istraživački centar i Međunarodni institut za primenjenu analizu sistema predstavili su zajednički izveštaj o demografskoj budućnosti Evropske unije.

Razmatrajući faktore kao što su migracije, nivoi obrazovanja i učešće radne snage, izveštaj prevazilazi tradicionalnu demografsku analizu kako bi obezbedio niz različitih scenarija koji otkrivaju kako bi ovi faktori mogli oblikovati buduće stanovništvo i tržište rada u Evropskoj uniji.

Ključni nalazi

• Zahvaljujući napretku u okviru medicine i kvaliteta života, Evropljani i Evropljanke mogu očekivati duži, zdraviji i aktivniji život. Prosečni očekivani životni vek po rođenju u EU sada iznosi oko 81 godinu – 9 godina više od globalnog proseka, a očekuje se da će rasti za po dve godine svake decenije. Ovaj trend takođe pokazuje da će do 2060. godine više od 30% stanovništva EU biti starije od 65 godina, u poređenju sa trenutnih 19%.

• EU će se takođe pohvaliti bolje obrazovanom radnom snagom u budućnosti, sa čak 59% radne snage koja ima više od srednjeg obrazovanja, u poređenju sa 35%, koliko taj procenat iznosi danas.

• Iako bolje obrazovana, buduća radna snaga EU će biti manja. To znači da će evropski radnici i radnice u budućnosti morati da izdržavaju više zavisnih lica, što će povećati pritisak na socijalne sisteme EU. Izveštaj analizira moguće scenarije za poboljšanje koeficijenta zavisnosti, a time i održivosti EU država blagostanja.

• Slika koja se pojavljuje je jasna: za ublažavanje tereta koji donosi ekonomska zavisnost, potrebno je povećati učešće radne snage, kao i obezbediti da je veći deo radno sposobnog stanovništva zapravo zaposlen. Kada bi sve države članice EU dostigle stope učešća radne snage kakve su u najuspešnijim, koeficijent zavisnosti u 2060. godini bi mogao ostati isti kao što je sada. Postizanje većeg učešća stanovništva u radu je od suštinskog značaja jer ni veća imigracija ni veći natalitet sami po sebi ne bi bili dovoljni da se prevaziđu budući izazovi.

• U onoj meri u kojoj je EU destinacijski region za međunarodne migracije, imigracija postaje uticajni faktor za demografski razvoj. Nivo migracije može snažno da utiče na ukupan broj stanovnika i veličinu radne snage. Međutim, u isto vreme ne može značajno da uspori starenje, a samo donekle može da poboljša koeficijent zavisnosti. Faktori koji će uticati na ove trendove su količina imigranata/kinja iz nerazvijenih zemalja, njihov nivo obrazovanja, kao i njihovo uključivanje u tržište rada i društvo u celini.

• Mobilnost u okviru EU je još jedan ključni faktor koji oblikuje budućnost demografije EU – posebno kretanja prema Zapadu. Neke istočne i južne evropske zemlje su već iskusile značajan pad broja stanovnika. Ako se ovaj trend nastavi neke bi mogle doživeti da im se stanovništvo dodatno smanji do 2060. godine. Iseljavanje radno sposobnih takođe dovodi do ubrzanog starenja stanovništva i gubitka najiskusnijih radnika i radnica, čime se povećava pritisak na sisteme socijalne zaštite.

• Konačno, izveštaj posmatra globalnu sliku i zaključuje da će globalno gledano broj stanovnika nastaviti da raste, posebno u Africi i Aziji. Promovisanje obrazovanja je ključno za obezbeđivanje umerenijeg rasta broja stanovnika i uspešnog razvoja. Kako su obrazovanje i planiranje porodice blisko povezani, postizanje ovakvih ciljeva posebno zavisi od omogućavanja pristupa obrazovanju devojčicama.  Ako se širenje obrazovanja nastavi kao što je to bio slučaj proteklih godina, svetska populacija će u 2060. godini dosegnuti 9,6 milijardi ljudi.

Zastrašujući, ali rešivi izazovi

Autori izveštaja ističu da, iako ove promene možda deluju zastrašujuće, one ne predstavljaju nerešive probleme za naša društva.

Starenje stanovništva dolazi sa zdravijom i aktivnijom populacijom koja je u mogućnosti da vodi produktivniji, aktivniji i ugodniji život i nakon 65. godine.

Povećanje učešća radne snage u celini, uključujući i one preko 65 godina i imigrante iz nerazvijenih zemalja, može stabilizovati veličinu radne snage i smanjiti opterećenje koje donosi ekonomska zavisnost.

Osim toga, obrazovanija radna snaga će pre biti u mogućnosti da iskoristi prednosti automatizacije i veštačke inteligencije, kao i da se prilagodi poslovnom svetu koji se menja.

Jačanje već postojećih napora EU u okviru promovisanja ekonomske i socijalne kohezije između zemalja EU može usporiti iseljavanje i olakšati povratak stanovništva u istočne i južne zemlje EU.

U tom kontekstu, treba primetiti da se nedavni napori EU za podsticanje inovacija, investicija i strukturnih reformi pokazuju kao uspešni, sa direktnim efektima na nivoe zaposlenosti i stope aktivnosti koji su već prisutni.

Od sredine 2014. godine, EU je otvorila oko 13,4 miliona radnih mesta. Sa oko 241 milion zaposlenih žena i muškaraca, zaposlenost u EU je dostigla rekordne nivoe u prvom kvartalu 2019. godine.

Evropska komisija dalju implementaciju Evropskog stuba socijalnih prava smatra ključnom za nastavak unapređivanja životnih i radnih uslova širom EU, kao i za povećanje uključenosti svih delova društva u tržište rada.

Preuzmite Demografski scenariji za EU ​​- migracije, stanovništvo i obrazovanje.

Izvor: ec.europa.eu