Tim za socijalno uključivanje i smanjenje siromaštva

Emiteri dužni da predizborni program za predstojeće izbore učine dostupnim gledaocima sa oštećenim sluhom posredstvom korišćenja titlova ili srpskog znakovnog jezika, navodi se u obavezujućem uputstvu RRA. Ustanove javnog radiodifuznog servisa, lokalni, regionalni i emiteri civilnog sektora dužni su da predizborni program za predstojeće izbore učine dostupnim gledaocima sa oštećenim sluhom posredstvom korišćenja titlova ili srpskog znakovnog jezika.

Međutim, opšte obavezujuće uputstvo Saveta Republičke radiodifuzne agencije (RRA) propisuje da se ova obaveza ne odnosi na sadržaje predizbornih oglasnih poruka.

Komercijalni emiter programa na području cele Srbije dužan je da u toku dana sadržaj najmanje jedne informativne emisije, koja se u celosti ili u delu bavi predizbornom kampanjom, učini dostupnim gledaocima sa oštećenim sluhom posredstvom korišćenja titlova ili srpskog znakovnog jezika, navodi se u uputstvu.

Ukoliko komercijlani emiter ima finansijske i tehničke uslove, celokupni sadržaj predizbornog programa, izuzev sadržaja predizbornih oglasnih poruka i predizbornih plaćenih termina, treba da učini dostupnim gledaocima sa oštećenim sluhom.

Takođe, Savet RRA doneo je i preporuke emiterima u vezi sa standardima korišćenja titlova i znakovnog jezika.

Slova i znaci koji se koriste u okviru titlova treba da budu jasno vidljivi, s obzirom na njihovu veličinu i boju, kao i boju njihove podloge.

Titlovi treba da budu emitovani u donjem delu ekrana, osim u slučajevima kada se na taj način zaklanjaju usta osobe koja govori ili druga značajna informacija ili aktivnost.

“Naročito je bitno titlovima ne zaklanjati lice osobe koja govori, budući da je vidljivost lica veoma bitna za gledaoce sa oštećenim sluhom, jer na osnovu nje mogu ‘čitati sa usana’, saznati koje su emocije prisutne prilikom govora, kao i ton kojim se govori”, navodi se u preporuci Saveta RRA.

Ukoliko rečenica ne može biti raspoređena u dva, odnosno tri reda, može biti razdvojena na više delova, i u tom slučaju potrebno je na kraju titla upotrebiti odgovarajući znak kojim se jasno stavlja do znanja da rečenica nije dovršena.

Osim govora, kako se navodi, titlovi treba jasno da saopštavaju i druge emitovane zvukove, kao što su raspoloženje, tempo emitovane muzike i tekst pesme (muzici treba da prethodi i iza iste sledi znak #), vikanje (treba koristiti velika slova), reakcija publike u studiju i drugo.

Kako se navodi u preporukama, brzina smenjivanja titlova na ekranu treba da se kreće u rasponu od 160 do 180 reči po jednom minutu, jedna je od preporuka.

Ističe se da po pravilu to treba da bude srpski znakovni jezik.

Izuzetno, ako je predizborni program na jeziku određene nacionalne manjine i isključivo namenjen toj manjini, treba koristiti znakovni jezik te nacionalne manjine.

Prostor na ekranu namenjen osobi koja putem znakovnog jezika interpretira zvukove programskih sadržaja treba da bude smešten u donji desni ugao ekrana i ne treba da bude manji od 1/6 emitovane slike, navodi Savet RRA u saopštenju.

Takođe, osoba koja interpretira zvukove programskih sadržaja putem znakovnog jezika treba da primenjuje tehnike kojima će gledaocu sa oštećenim sluhom ukazati na to čiji se govor interpretira znakovnim jezikom, kao i tehnike kojima će gledaočevu pažnju usmeriti na druge važne zvukove.

Opšte obavezujuće uputstvo stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u Službenom glasniku Srbije, navodi se u saopštenju RRA.

Izvor: UNS